| marianmanieck |
 Wysłany: Pią 0:48, 24 Mar 2006 Temat postu: Analiza wybranych trenów Jana Kochanowskiego |
|
 |  |
Analiza wybranych trenów Jana Kochanowskiego
Tren I Na wstępie pierwszego trenu autor umieszcza inwokację w której prosi wszystkich lamentujących, rozpaczających (Simonidesa, Heraklita) aby pomogli mu opłakiwać śmierć córki:
"A mnie płakać mej wdzięcznej dziewki pomożecie "
Wyjaśnia, że śmierć zabrała córkę, pozbawiła go w ten sposób wszelkich radości. W trenie tym znajduje się porównanie homeryckie, gdzie śmierć dziecka porównana jest do smoka, który długo je obserwował, a potem porwał. Jako humanista wie, że dziecko już nie wróci. Kończy tren pytaniem retorycznym, w którym wyraża uczucia bezradności, zagubienia. Uczucie rozpaczy pogłębia używając wyrazu "Wszytki"
Tren I i II informuje nas o przyczynie żalu i zagubienia. Są zbudowane na wzorach antycznych (inwokacja, porównanie homeryckie)
Tren III - w utworze tym przybliża postać zmarłej córki i mówi o jej zaletach takich jak rymy, wdzięczne ukłony.
Tren V - zbudowany jest na zasadzie rozbudowanego porównania honeryckiego, gdzie Urszulka porównana jest do małego drzewka oliwki i nieostrożnie podcięta przez ogrodnika pielęgnującego sad. Tren kończy się pytaniem retorycznym, w którym autor zwraca się do Persefony dlaczego zabrała mu dziecko:
" .... O zła Persefono,
Mówiłaś, że wielu złom dać upłynąć pono?"
Tren VII wspomina ubiory Urszuli, które oddają ojcu żalu. Dalej autor wspomina obrzęd ludowy wyposażania panny młodej posagiem, niestety jej posagiem po śmierci stała się licha sukienka i zbita prosta skrzynka.
Tren VIII Wspomnienia wciąż dręczą i nie dają zapomnieć o ukochanej osobie. Pisze o tym poeta w "Trenie VIII", rysując dokładny portret psychologiczny Urszulki, która zawsze była wesoła i roześmiana, wypełniała sobą wszystkie kąty domu: "wdzięcznym szczebiotem" zabawiała ojca i matkę. PO jej odejściu nastała straszliwa pustaka w domu, która potęguje ból rodziców:
"Teraz wszystko umilkło, szczere pustki w domu,
Nie masz zabawki, nie masz rozśmiać się nikomu,
Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
A serce swej pociechy darmo upatruje"
Tren IX Poeta zaczyna wątpić w mądrość i filozofię starożytnych myślicieli. Spowodowane to jest narastaniem i potęgowaniem bólu.
Tren X Zbudowany jest z pytań retorycznych, w których autor poczyna wyrażać zwątpienie w Boga. Ból powoduje załamanie wiary. Poeta usiłuje odnaleźć Urszulkę w świecie wyobrażeń różnych religii.
Tren XI Rozpacz poety sięga a zenitu i autor obawia się o utratę rozumu:
Żałości! Co mi czynisz? Owa już oboje
Mam stracić: i pociechę, i baczenie swoje"
Tren XV Poeta poszukuje ukojenia swego żalu
Tren XIX Poeta stara się spojrzeć na życie ludzkie bardziej trzeźwo, stara się znaleźć ukojenie bólu. W tym trenie zjawia się autorowi we śnie jego zmarła matka z Orszulką na ręku i koi jego serce wiadomością, że jego córeczka zaznaje już wiecznej szczęśliwości w niebie, a poprzez swą przedwczesną śmierć uniknęła wielu trosk, cierpień i smutków, które zapewne spotkały ją w doczesnym życiu. Matka poety apeluje do rozsądku, przypominając synowi, że wszyscy ludzie są śmiertelni i każdy ma wyznaczony czas życia i śmierci.
W zakończeniu tego trenu poeta paraduje maksymę Cycerona: "humona humane ferenda" czyli "ludzkie poglądy ludzkie noś"
W myśl tej maksymy należy z godnością przeżywać wszystko to, co człowiekowi może się przydarzyć.
Spokojne i dostatnie bytowanie w Czarnolesie - podzielone między poezję, życie rodzinne i towarzyskie oraz dozór nad gospodarstwem - przerwał wypadek, który zaważył i na podstawie życiowej i na dalszej twórczości Kochanowskiego. Zmarła mała, niespełna trzyletnia córeczka poety, najbardziej przez niego ukochana i zapowiadająca - w mniemaniu rodziców - zdolności poetyckie. Kochanowski bardzo głęboko odczuł zgon ukochanej Urszulki. Ból i rozpacz ojcowska znalazły ujście w poezji. Z bólu tego wyrósł cykl XIX wierszy litycznych poświęconych zmarłej, zwany trenami.
|
|
|
